|
Podmiotem oddziaływania w rozpatrywanym przypadku
jest uczeń szkoły średniej szczególnie zainteresowany wykorzystaniem
komputera i wzbogaceniem swoich umiejętności pod kątem przystąpienia
do egzaminu praktycznego oraz stworzenie możliwości dalszego rozwoju
ucznia, który chce pogłębić swoje umiejętności zarówno teoretyczne,
jak i praktyczne. Istnieje konieczność wyjścia naprzeciw
oczekiwaniom społecznym w zakresie rozszerzonego dostępu do TI dla
ucznia technikum informatycznego.
Ogólnym celem programu jest lepsze przygotowanie
uczniów do zastosowania TI w zastosowaniach teoretycznych i
praktycznych.
Uwagi
Ilość godzin przeznaczonych na realizację
poszczególnych tematów jest uzależniony od potrzeb uczniów.
Następować tu będzie ewaluacja – dostosowanie wymiaru godzin do
aktualnej sytuacji i zapotrzebowania. Dotychczasowe doświadczenia
pokazują, że najwięcej czasu poświęca się takim zagadnieniom jak
programowanie w językach wysokiego poziomu z uwzględnieniem
algorytmiki, arkusze kalkulacyjne i bazy danych oraz tworzenie stron
WWW.
Metody pracy z uczniem to przede wszystkim karta
pracy ucznia, zestawy ćwiczeń, pliki przeznaczone do ćwiczeń
umieszczane na dyskach sieciowych.
Wstęp – założenia ogólne
Pomoce
naukowe, środki dydaktyczne wymagane do realizacji programu:
·
pracownia komputerowa wyposażona w co najmniej 13
stanowisk roboczych dla uczniów, maksimum 13 uczniów w grupie
wyposażona w komputery IBM PC lub kompatybilne pracujące w sieci
WAN,
·
stacje robocze,
·
dostęp poprzez sieć lokalną do serwerów Novell,
Windows NT, Linux,
·
dostęp do Internetu,
·
oprogramowanie niezbędne do realizacji programu:
-
po stronie serwerów: Windows NT, Novell Netware,
Linux,
-
graficzne środowisko operacyjne,
-
programy narzędziowe,
-
pakiety biurowe,
-
programy do archiwizacji i pakowania danych,
-
programy antywirusowe,
-
przeglądarki WWW,
-
programy do tworzenia stron WWW,
-
Programy FTP,
-
programy do przetwarzania grafiki bitmapowej,
-
programy do przetwarzania grafiki wektorowej,
-
zintegrowane środowiska programistyczne,
-
programy do obsługi zdalnego logowania na serwerach
internetowych,
·
podręczniki wskazane przez nauczyciela,
·
dokumentacja oprogramowania,
·
zestawy ćwiczeń,
·
literatura,
Cele edukacyjne
Przygotowanie do korzystania w życiu osobistym i
zawodowym z powszechnie stosowanych urządzeń informatycznych.
Zadania programowe
·
Przygotowanie uczniów do posługiwania się techniką
komputerową w prostych zastosowaniach praktycznych.
·
Pomoc uczniom w rozpoznaniu własnych uzdolnień i
zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku
kształcenia.
·
Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia dla ich zdrowia i
rozwoju związane z niewłaściwym korzystaniem z urządzeń i programów
komputerowych.
·
Kształtowanie umiejętności analizowania zadań
szkolnych i prostych problemów praktycznych oraz tworzenia
algorytmów ich rozwiązywania.
Treści programowe
·
Posługiwanie się sprzętem komputerowym i korzystanie z
usług systemu operacyjnego:
·
podstawowe elementy komputera i ich funkcje;
·
zasady bezpiecznej pracy z komputerem;
·
informacja w komputerze: programy i dane; nośniki
informacji;
·
komunikacja użytkownika z komputerem;
·
podstawowe usługi systemu operacyjnego;
·
ogólne wiadomości o sieciach komputerowych;
·
formy reprezentowania i przetwarzania informacji przez
człowieka i komputer;
·
multimedialne źródła informacji;
·
podstawowe zasady pracy w sieciach komputerowych;
typowe usługi z zakresu komunikacji między użytkownikami oraz
dostępu do informacji i jej przesyłania;
·
zabezpieczanie informacji (kopie bezpieczeństwa,
ochrona antywirusowa):
·
Stosowanie programów użytkowych do wykonywania zadań
szkolnych.
·
kształtowanie układu dokumentu tekstowego z użyciem
podstawowych form redakcyjnych; włączanie tabel i grafiki; przykłady
stosowania zaawansowanych narzędzi, w tym korekcji pisowni,
dzielenia wyrazów i korespondencji seryjnej;
·
wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania
zadań z programu nauczania szkoły i z życia codziennego;
·
bazy danych: przykłady wyszukiwania informacji z
użyciem operatorów logicznych; przykłady różnych form organizacji
danych; zastosowania baz danych.
·
Algorytmy rozwiązywania zadań:
·
przykłady ścisłego formułowania zadań (zakres wartości
danych, forma wyników);
·
rozwiązywanie umiarkowanie złożonych zadań szkolnych.
·
Symulacja procesów:
·
przykłady odwzorowywania w komputerze przebiegów
poznanych procesów fizycznych, m.in. ruchu ciał; eksperymentowanie z
doborem parametrów.
·
Społeczne, etyczne i ekonomiczne aspekty rozwoju
informatyki:
·
pożytki i konsekwencje wynikające dla osób i
społeczeństw z zastosowań informatyki;
·
zagrożenia wychowawcze: szkodliwe gry, deprawujące
treści, uzależnienie; zagadnienia etyczne i prawne związane z
ochroną własności intelektualnej i ochroną danych.
Osiągnięcia ucznia
·
Przygotowanie umiarkowanie złożonego dokumentu
tekstowego.
·
Rozwiązywanie typowych zadań szkolnych; dobór
programów komputerowych do zadań.
·
Korzystanie z różnych, także multimedialnych, źródeł
informacji dostępnych za pomocą komputera.
Właściwa realizacja programu powinna pomóc
uczniowi w pogłębieniu wiadomości niezbędnych do podjęcia egzaminu
maturalnego z przedmiotu „informatyka”, wyposażając go w wiadomości
i umiejętności określone standardami wymagań egzaminacyjnych. Uczeń
powinien:
·
wykazać się znajomością i rozumieniem podstawowych
pojęć, metod, narzędzi i procesów związanych z informatyką:
·
opisywać środki, narzędzia i metody informatyki,
posługując się poprawną terminologią informatyczną,
·
przedstawić rolę, funkcje i zasady pracy
środków informatyki (komputer, sieć komputerowa),
·
scharakteryzować typowe narzędzia informatyczne
(oprogramowanie),
·
znać klasyczne algorytmy i typowe sytuacje problemowe,
w których można je wykorzystać,
·
omówić zagadnienia etyczne i prawne związane z ochroną
własności intelektualnej (w tym programów) i ochroną danych,
·
stosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań
teoretycznych i praktycznych:
·
wykorzystywać środki i narzędzia informatyki w
rozwiązywaniu typowych zadań,
·
dobierać właściwe narzędzie do rozwiązywanego zadania,
·
komunikować się za pomocą komputera i wykorzystywać
elektroniczne źródła informacji,
·
tworzyć podstawowe struktury danych i stosować proste
metody przetwarzania i wyszukiwania informacji,
·
zapisać rozwiązanie typowego zadania w postaci
algorytmu, w wybranej przez siebie notacji,
·
wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności w
rozwiązywaniu zadań szkolnych z różnych dziedzin i problemów w życiu
codziennym,
·
stosować metody badawcze do rozwiązywania problemów:
·
formułować sytuację problemową (w tym specyfikację
problemu),
·
rozwiązywać problemy poprzez skorzystanie ze zbioru
gotowych rozwiązań,
·
wykorzystywać metody informatyki (metodę zstępującą,
konstrukcje algorytmiczne, klasyczne algorytmy) do rozwiązania
problemu,
·
wykorzystywać różnorodne źródła informacji, w tym
elektroniczne, we własnej pracy,
·
stosować narzędzia i techniki informatyczne do
modelowania i symulacji procesów oraz zjawisk,
·
stosować teksty, rysunki, tabele, wykresy (a także
dźwięki i filmy) do interpretowania i zapisywania informacji,
·
formułować i uzasadniać opinie i sądy na podstawie
posiadanych informacji:
·
omówić krytycznie przydatność różnych zbiorów
informacji oraz sposobów i form ich reprezentowania,
·
określić problem na podstawie opisu sytuacji
problemowej oraz ocenić cechy zaproponowanego rozwiązania,
·
wartościować obszary zastosowań informatyki oraz
krytycznie ocenić pożytki i konsekwencje wynikające dla osób i
społeczeństw z zastosowań informatyki i technologii informacyjnej.
TEMATYKA ZAJĘĆ
Temat 1:
Usystematyzowanie pojęć z zakresu budowy i działania mikrokomputera
·
pojęcie „informatyka”, historia tej dziedziny wiedzy,
rozwój informatyki na przestrzeni ostatnich lat,
·
zasady bezpiecznej pracy z komputerem, zapoznanie z
bazą sprzętową szkoły, organizacja pracy w pracowniach
komputerowych, zagadnienia odpowiedzialności za własne stanowisko
pracy – szanowanie mienia szkolnego,
·
funkcjonowanie komputera i jego części składowych:
-
jednostka centralna: obudowa, zasilacz, wentylator,
płyta główna, mikroprocesor, BIOS, pamięć operacyjna RAM, napędy FDD,
CD-ROM, HDD, DVD, porty komunikacyjne, karty rozszerzające
(dźwiękowe, graficzne, tunery TV i radiowe itp.),
-
klawiatura, mysz, tablet, joystick,
-
monitory ekranowe, zagadnienia radiacji i metod
bezpiecznej pracy,
-
urządzenia dodatkowe: drukarka, modem, skaner, ploter,
głośniki.
-
pojęcie pamięci operacyjnej i masowej, rozróżnianie
jednostek pamięci,
-
parametry komputera: program konfiguracyjny BIOS,
odczytywanie parametrów komputera w pracowni szkolnej,
-
tendencje rozwojowe.
Temat 2:
Usystematyzowanie wiadomości w zakresie pojęć: komputerowa
reprezentacja znaków, liczb, tekstów, obrazów, dźwięków, filmów
·
pozycyjny system dziesiętny – powtórzenie wiadomości z
matematyki,
·
wprowadzenie do systemu dwójkowego, pojęcie bitu i
bajtu a także ich wielokrotności – KB, MB, GB – przeliczanie liczb
dziesiętnych na dwójkowe i na odwrót,
·
sposób zapisu danych w pamięci operacyjnej i na dysku
(dyskietce, płycie CD),
·
system szesnastkowy – przykłady wykorzystania,
przeliczenia liczb szesnastkowych na liczby w innych systemach
pozycyjnych,
·
reprezentacja informacji tekstowej z wykorzystaniem
kodów ASCII, znaki alfanumeryczne, kody specjalne, wprowadzanie
znaków w trybie tekstowym z wykorzystaniem kodów ASCII,
·
tekst w edytorach graficznych i edytorach pracujących
wyłącznie w trybie znakowym – różnice w sposobie zapisu informacji,
·
sposób zapisu danych graficznych na przykładzie map
bitowych,
·
dane dźwiękowe – digitalizacja przebiegów analogowych
– format WAV,
·
dane typu video – sposób zapisu, kompresja i
dekompresja danych.
Temat 3:
System operacyjny
·
ogólna charakterystyka systemu operacyjnego komputera
– zadania systemu,
·
działanie systemu: proces ładowania systemu i sytuacje
krytyczne, znak zgłoszenia systemu, znaczenie interpretera i jego
interakcje z użytkownikiem,
·
podstawowe procedury wewnętrzne i zewnętrzne systemu,
·
zasady tworzenia poprawnych nazw plików, typy plików –
rozszerzenia,
·
szablony i maski,
·
zmienne systemowe,
·
polecenia systemowe,
·
obsługa błędów w systemie,
·
pliki konfiguracyjne,
·
przetwarzanie wsadowe.
·
Temat 4: Graficzne środowisko operacyjne
·
budowa okna i zasady pracy z oknami,
·
elementy pulpitu,
·
kombinacje (skróty) klawiaturowe,
·
pasek zadań,
·
praca z kilkoma aplikacjami, pojęcie aktywnej
aplikacji,
·
przełączanie się między aplikacjami,
·
sytuacje awaryjne, komunikaty o błędach.
Temat 5:
Nakładki na system operacyjny
·
informacje ogólne, uruchomienie, koncepcja paneli,
układ paneli, konfiguracja wyglądu paneli,
·
klawisze funkcyjne,
·
operacje na plikach i katalogach:
-
tworzenie pliku tekstowego,
-
oglądanie i edycja pliku tekstowego,
-
oglądanie plików binarnych,
-
tworzenie, zmiana nazwy, kopiowanie i kasowanie
katalogu,
-
zmiana nazwy, kasowanie i kopiowanie plików,
-
użycie szablonów,
-
zaznaczanie grup plików,
-
zmiana napędu,
-
sortowanie plików,
-
synchronizacja katalogów,
-
skróty klawiaturowe.
Temat 6:
Programy narzędziowe działające w graficznych środowiskach
operacyjnych
·
informacje ogólne,
·
różnice w koncepcji obsługi plików i katalogów
·
korzystanie z wbudowanej pomocy,
·
menu: pasek narzędzi, pasek stanu, opcje,
·
wykonywanie klasycznych operacji na katalogach i
plikach: kopiowanie, kasowanie, tworzenie folderów, przenoszenie,
zmiana nazwy,
·
zaawansowane opcje wyszukiwania plików i folderów,
·
korzystanie z paska narzędzi i menu podręcznego,
Temat 7: Przeglądarki graficzne
·
informacje ogólne o programach i ich zastosowaniach,
·
przeglądanie zasobów lokalnych i sieci LAN – pliki
graficzne,
·
omówienie typów plików graficznych,
·
manipulacje na plikach graficznych: kopiowanie,
kasowanie, przenoszenie i zmiana nazwy,
·
zmiana powiększenia, slajdy, tapety,
Temat 8:
Edycja tekstu – tryb tekstowy
·
edytor środowiska operacyjnego,
·
edycja tekstu z uwzględnieniem zasad poprawnej pisowni
znaków interpunkcyjnych, wykorzystanie klawiszy specjalnych –
tabulator, shift, caps lock, ctrl, alt, backspace, insert, delete,
home, end, ctrl+home, ctrl+end, pgdown, pgup, enter.
·
polskie znaki diakrytyczne oraz znaki z tabeli ASCII –
użycie kodów znaków,
·
wyszukiwanie i zamiana fragmentów tekstu,
·
kopiowanie, wklejanie, wycinanie fragmentów tekstów,
·
zapisywanie plików, otwieranie plików,
·
drukowanie plików tekstowych.
Temat 9:
Edycja tekstu – edytory pracujące w środowisku graficznym
·
różnice pomiędzy edytorami pracującymi w trybie
tekstowym a edytorami o zaawansowanych możliwościach, sposób zapisu
pliku,
·
korzystanie z wbudowanej pomocy,
·
menu, pasek narzędzi, pasek stanu, opcje programu,
·
dostosowanie wyglądu edytora do potrzeb użytkownika,
·
operacje na plikach: otwórz, zapisz, zapisz jako,
·
skróty klawiaturowe,
·
edycja tekstu, formatowanie tekstu, wyszukiwanie i
zamiana tekstu, kopiowanie, wycinanie, wklejanie tekstu,
·
tabele,
·
obiekty graficzne,
·
nagłówki i stopki, inicjały,
·
kolumny tekstowe,
·
sekcje, szablony i style,
·
spisy treści i indeksy,
·
makrodefinicje.
Temat 10:
Arkusze kalkulacyjne
·
uruchomienie programu (w tym wykorzystanie menu
dokumenty),
·
korzystanie z wbudowanej pomocy,
·
menu: plik, edycja, widok, wstaw, format, narzędzia,
dane, okno, pomoc,
·
pasek narzędzi, pasek stanu, opcje programu,
·
dostosowanie wyglądu arkusza do potrzeb użytkownika,
·
operacje na plikach: otwórz, zapisz, zapisz jako,
·
skróty klawiaturowe,
·
pojęcia arkusz i skoroszyt,
·
rozmiary arkusza, sposób nazewnictwa kolumn, wierszy,
adresy komórek,
·
typy danych umieszczanych w komórkach,
·
formatowanie danych,
·
adresowanie względne i bezwzględne,
·
wypełnianie komórek danymi i formułami,
·
kopiowanie, wklejanie i wycinanie, serie danych,
·
sortowanie danych, filtry,
·
sumy pośrednie, tabele przestawne,
·
arkusz jako prosta baza danych, wyszukiwanie rekordów
spełniających zadane kryteria – tworzenie prostych zapytań,
·
tworzenie wykresów,
·
makrodefinicje,
·
formatowanie tabel, wydruki.
Temat 11:
Oprogramowanie prezentacyjne
·
omówienie zastosowań programu, zasad pracy, menu,
·
zastosowanie kreatorów i szablonów do tworzenia
prezentacji,
·
koncepcja slajdów: tworzenie i modyfikacja obiektów,
·
efekty audiowizualne,
·
nawigacja, menu użytkownika,
·
tworzenie prezentacji przenośnych, instalowanie
prezentacji na innych komputerach,
Temat 12:
Programy graficzne – grafika bitmapowa
·
omówienie sposobu zapisu plików graficznych
bitmapowych,
·
najbardziej popularne formaty plików graficznych:
niekompresowanych: .bmp, .tif oraz kompresowanych .gif, .jpg,
·
zagadnienie rozdzielczości, pojęcie piksela, rozmiar
obrazu graficznego,
·
typ pliku: paleta kolorów, typ danych: RGB, CMYK,
TrueColor, Indexed Color (256, 16), Grayscale, B&W
·
operacje na plikach: otwarcie, zapis, zapis ze zmianą
nazwy,
·
podstawowe operacje edycyjne na pliku graficznym:
-
zmiana rozmiaru
-
zmiana jaskrawości, kontrastu,
-
zmiana nasycenia barwnego,
-
odbicia lustrzane, obroty o dowolny kąt,
-
skalowanie obrazu (proporcjonalne i
nieproporcjonalne),
-
zaznaczanie fragmentów obrazu,
-
wycinanie, kopiowanie, przesuwanie, nakładanie –
operacje na warstwach, modyfikacje fragmentu obrazu,
-
retusz z użyciem narzędzi retuszerskich,
-
proste fotomontaże – praca z kilkoma plikami,
-
wykorzystywanie filtrów wbudowanych oraz filtrów
plugin do uzyskiwania efektów specjalnych,
-
praca z obiektami tekstowymi, elementy grafiki 3D,
-
konwersja pliku RGB do innego typu danych, np.
Grayscale, B&W,
-
konwersja pliku do innych formatów graficznych.
Temat 13:
Wirusy komputerowe
·
historia zjawiska,
·
typy wirusów,
·
zasady bezpiecznej pracy z systemami komputerowymi,
profilaktyka antywirusowa,
·
działanie i zasady pracy z programami antywirusowymi.
Temat 14:
Etyka komputerowa, zagadnienia praw autorskich (omawiane przy
posługiwaniu się dowolnym oprogramowaniem w trakcie zajęć)
·
typy oprogramowania: freeware, shareware, addware,
postware, oprogramowanie komercyjne,
·
wersje oprogramowania: testowe, z ograniczeniem
czasowym,
·
ustawa o prawie autorskim.
·
Temat 15: Kompresja i dekompresja danych
·
przegląd oprogramowania kompresującego,
·
metody pakowania i rozpakowania plików, katalogów,
woluminów,
·
stopień kompresji, czas wykonania operacji,
·
tworzenie archiwów samorozpakowujących się (SFX),
·
tworzenie archiwów wieloczęściowych – podział dużych
plików na mniejsze części,
Temat 16:
Sieci komputerowe
·
wiadomości ogólne o sieciach,
·
rodzaje sieci: lokalne LAN, miejskie MAN, rozległe
WAN, Internet,
·
topologia i budowa sieci komputerowych,
·
protokoły transmisji danych,
·
bezpieczeństwo sieci.
Temat 17:
Internet
·
usługi w Internecie: WWW, FTP, e-mail, grupy
dyskusyjne, IRC,
·
przeglądarki internetowe: przeglądanie stron WWW,
wyszukiwanie informacji za pomocą wyszukiwarek,
·
zakładanie kont pocztowych,
·
programy do obsługi poczty elektronicznej: poczta
poprzez WWW, telnet, ssh, programy pocztowe,
·
protokół transferu plików FTP: poprzez http, inne
oprogramowanie FTP,
·
komunikacja bezpośrednia: chat poprzez WWW, obsługa
kanałów IRC,
·
listy dyskusyjne,
·
Temat 18: Tworzenie stron internetowych
·
struktura dokumentu HTML,
·
podstawowe znaczniki HTML do formatowania tekstu,
wstawiania obiektów graficznych, określania strony kodowej, tła,
podkładu dźwiękowego, nagłówków i tytułów, odsyłaczy tekstowych i
graficznych oraz odsyłaczy do poczty e-mail, tabel, list,
·
praca z edytorem w trybie HTML, WYSIWYG, preview,
·
tworzenie formularzy, statystyk i liczników,
·
skrypty języka JAVA, skrypty Perl CGI,
·
nazewnictwo plików,
·
testowanie strony, wysyłanie na serwer UNIX (Linux).
·
Temat 19: Systemy baz danych
·
zasady pracy, menu,
·
tworzenie bazy danych: pojęcie rekordu i tabeli,
wykorzystanie kreatorów, import danych z plików baz danych
utworzonych w arkuszu kalkulacyjnym,
·
tworzenie kwerend, formularzy, raportów,
·
oprawa graficzna bazy danych,
·
makrodefinicje, moduły,
·
zastosowania baz danych.
Temat 20:
Algorytmy i struktury danych
·
pojęcie algorytmu: zastosowania w typowych sytuacjach
problemowych,
·
reprezentacja graficzna algorytmu – schematy blokowe,
·
prędkość działania i efektywność algorytmów,
·
klasyczne algorytmy
Temat 21:
Programowanie w wysokiego poziomu
·
omówienie pojęć podstawowych: kompilator, interpreter,
edytor,
·
objaśnienie pojęć: "procedura", "funkcja", "słowo
kluczowe", "stała", "zmienna", "biblioteka"
·
najważniejsze podstawowe typy zmiennych,
·
stosowanie komentarzy, stosowanie wcięć, używanie
średnika,
·
podstawowy szkielet programu,
·
deklaracja stałych, deklaracja zmiennych, deklaracja
bibliotek (modułów)
·
instrukcja przypisania,
·
Instrukcja warunkowa,
·
Instrukcja grupująca,
·
Pętle,
·
Tworzenie procedur, procedur z parametrami,
·
Tworzenie tablic,
·
Operatory,
·
Rekurencja, iteracja,
·
Własne biblioteki, moduły.
Temat 22:
Sieciowe systemy operacyjne
·
historia systemów, pojęcie dystrybucji,
·
różnice między poszczególnymi systemami,
·
wielodostęp i wielozadaniowość systemu – zastosowania
sieciowe,
·
instalacja systemu w wybranej dystrybucji,
·
system uprawnień użytkowników, prawa dostępu,
·
praca na konsoli lokalnej i zdalny dostęp,
·
dodawanie i usuwanie użytkowników,
·
system plików i ich właściwości,
·
konsole wirtualne, procesy, powłoki,
·
wybrane polecenia systemu,
·
edytor tekstu, poczta elektroniczna,
Opracował
Wiesław Kulczewski
|
